آشنایی با سامانه پدافند هوائی Gauntlet ) SA-15 )

بازديد : مرتبه

تاريخ : چهار شنبه 3 خرداد 1391برچسب:SA-15,تور ام-1, TOR-M1, موشک زمین بهوا,

موشك سطح به هواي Tor-M1 يك سيستم پدافند هوايي سيار است. در سيستم هاي دفاع هوايي سيار، لانچر (مجموعة پرتابگر و موشكها) و رادار سيستم موشك به وسيله‏ي يك خودرو جابه‏جا مي‏شوند.

اين خودرو (معمولن زرهي) فقط براي جابه‏جايي سيستم موشكي به كار مي‏رود و اين قابليت را مي‏دهد تا از گزند شناسايي ماهواره‏هاي نظامي و هواپيماهاي شناسايي مصون بماند و مكان دقيق آن مشخص نشود. براي مثال در سيستم Tor-M1 ، مي‏توان در ساعت حدود 60 تا 70 كيلومتر مجموعه‏ي سيستم را به راحتي جابه‏جا نمود و توان جنگنده‏هاي دشمن را براي حمله و نابودي اين مجموعه كه ممكن است مكانش قبلا مورد شناسايي قرار گرفته باشد، خنثي كرد.

این موشک به سیستم حفاظت هسته ای، بیولوژیکی و شیمیایی (NBC)مجهز بوده و قادر است هدف مورد حمایتش را در هر نوع شرایط جوی از انواع حملات مصون نگاه دارد.

اين موشك يك سيستم دفاع هوايي يكپارچه (موشك + رادار + خودرو) و با دقت خيلي زياد است كه براي عمليات بر عليه اهداف ارتفاع متوسط و ارتفاع پائين و ارتفاع خيلي پائين، كاربرد دارد. دامنه‏ي استفاده نيز شامل انواع اشياء پرنده نظير انواع هليكوپتر، هواپيماي جنگنده و موشكهاي كروز و زمين به زمين مي‏شود. قابليت حمله به اهداف بسيار نزديك، توان بالقوه‏اي براي شليك موشك مي‏دهد، امكاني كه در سيستم‏هاي موشكي نظير هاوك و سام2 وجود ندارد و حداقل فاصله‏ي 3 يا 4 كيلومتري بايد رعايت شود.

اين سيستم موشكي قادر به انجام عمليات خود در محيط‏ هايي است كه دشمن در آن عمل الكترونيك انجام داده و يا ايجاد كننده‏ي پارازيت دارد.

در هر سيستم، تعدادي خودروي حمل كنندة پرتابگر (TLV) وجود دارد.

(Transporter Launcher Vehicle)

در روسيه، هر گردان دفاع هوايي اين موشكها، شامل 3 تا 5 گروهان مي‏باشد. در هر گروهان نيز چهار TLV وجود دارد. در هر TLV نيز تعداد 8 لانچر موشك آماده‏ي پرتاب وجود دارد كه اين 8 لانچر به همراه مجموعه‏ي رادار و سيستم كنترل آتش و يك مقر فرماندهي پدافند مي‏باشد. سيستم شليك موشك مي‏تواند به صورت خودكار عمل نمايد كه شليك نيز مي‏تواند ايستا و يا در حال حركت انجام شود. رادار بسيار قوي Tor-M1 مي‏تواند تا 48 هدف مختلف هوايي را رديابي كند و همزمان به 2 هدف مختلف آتش كند. موشكها نيز با سرعت 700 متر بر ثانيه (حدود 5/2 ماخ) به سمت اهداف در فاصله‏اي بين 1 تا 12 كيلومتر عمل مي‏كنند.

اين سيستم براي اهداف هوايي كه ارتفاعي بين 10 تا 6000 متر دارند بسيار كشنده است و دقت آن بين 92% تا 95% مي‏باشد.

زمان عكس‏العمل بين 3 تا 4 ثانيه (از زمان رهگيري هدف و شليك موشك) براي حالت ايستا و 10 ثانيه براي حالتي است كه سيستم در حال حركت مي‏باشد.

حالت شليك موشك به صورت عمودي بوده كه نوع سوخت راکت موشک سوخت جامد و تك مرحله‏اي است قادر است مانورهايي با تحمل فشار g 30 انجام دهد!!

سرجنگي موشك، 15 كيلوگرم ماده‏ي بسيار قوي انفجاري چند تكه دارد (يعني پس از انفجار، به قطعات مختلف تقسيم شده و هر قطعه نيز جداگانه منجر مي‏شود) و اين سرجنگي به يك فيوز زماني متصل است.

اين موشك همچنين مي‏تواند با دقت بسيار بالايي، موشكهاي كروز و ساير سلاح‏هاي هدايت شونده را مورد هدف قرار دهد. در آزمايشاتي كه براي هدفگيري اين موشك در برابر موشكهاي زمين به زمين صورت گرفته است، فاصله‏اي بين 600 تا 900 متر (براي هدفگيري موشك كروز يا زمين به زمين) برد مؤثر اين سيستم تعيين شده است.

مدیر عامل کارخانه الکترومکانیک «کوپول» کارخانه تولید کننده این سیستم می گوید: «ما آماده ایم که طی یک ماه یک مسابقه نظامی به نوعی دوئل با هر رقیبی تدارک دیده و برگزار کنیم. فکر نمی کنم که رقبای ما آمادگی چنین مسابقه ای را داشته باشند. در میدان تیر ناتو واقع در جزیره «کریت» 19 مورد پارازیت های مختلف بر سر راه «تور» گذاشتند اما سیستم مذکور با موفقیت کار خود را انجام داد. تمامی خصوصیت های «تور» که ما آنها را اعلام کردیم بارها مورد تایید قرار گرفته اند.»

وی همچنین می گوید:« آمریکایی ها «تور» را از بلاروس خریداری کردند و در حال حاضر این سیستم در صحرای نوادا قرار دارد. ما تصویری داریم که کارشناسان آنها این سیستم را کاملا پیاده کرده اند که از آن سر در بیاورند».

اولين كاربر سيستم موشكي Tor ، پدافند هوايي روسيه بود كه در آن نيرو به نام سام15 يا (SA-15 Gauntlet) در اين نيرو به كار گرفته شده است. نيروي دريايي روسيه نيز نوع درياپايه‏ي اين موشك (Naval Version) را به نام SA-N-9 به كار مي‏گيرد. چين نيز تعداد 50 سيستم Tor در ابتدا و سپس 25 سيستم ديگر بين سالهاي 1997 تا 2002 خريداري كرده است. ارتش يونان نيز پيشتر 21 سيستم Tor به كار گرفته بود.

مشخصات سکوی پرتاب TOR :

تعداد خدمه : 3 نفر

ارتفاع دستگاه : 5.1 متر

طول دستگاه : 7.5 متر

عرض دستگاه : 3.3 متر

حداکثر سرعت : 65 کيلومتر در ساعت

حداکثر وزن : 35000 کيلو گرم

نوع موتور : V-12 diesel

شاسی سکوی پرتاب موشک Tor-M1 يا همان 9K331 TELAR شاسی جديدی نيست مدل 2S6/9M111 "Tunguska" که بر اساس نامگذاری ناتو SA-19 "Grisom ناميده می شود؛ دقيقا ً از همين شاسی استفاده می کند.

رادار های بکار گرفته شده در پدافند موشکی TOR-M1

1. "Dog Ear" رادار مراقبتی آرايه-فازی ِ پالس داپلر ؛ باند E/F با حداکثر برد 25 کيلومتر که قابليت رديابی بيش از 48 هدف را داراست.

2."Scrum Half" رادار درگيری ؛ باند G/H و بعداً باند K که يک رادار آرايه– فازی است با برد 20 کيلومتر که هدايت دو موشک را بر عهده می گيرد.

3.يک سيستم ردگيری نوری مکمل رادار اصلی برای شرايط بد محيطی خواهد شد (ECM environment).

با امکانات راداری بيان شده در بالا قابليت شليک چندين موشک برای حالت تعدد هدف ها امری مسلم است؛ که با استفاده از سيستم هدايت تک کاناله که از الگوريتم های منحصر به فرد استفاده می کند حتی قادر به در گيری با هدف های زمينی مانند خودرو يا کاميون نيز خواهد بود.

رادارهای کاستا و P-15 نیز قابل اتصال به این سیستم می باشند.

نمونه دريايی اين سيستم از رادارهای ذيل بهره می برد:

1. 3R95 "Cross Swords رادار مراقبتی باند G با حداکثر برد 45 کيلومتر

2. 3R95 "Cross Swords رادار درگيری باند K با حداکثر 15 کيلومتر

و ديگر اينکه :

يک آنتن کوچک برای ارتباط برقرار کردن با موشک بعد از پرتاب و همچنين قبل از درگير شدن با « رادار درگيری» در نظر گرفته شده است.

رادار مراقبتی می تواند در موقعيت حرکت به منظور کاهش ارتفاع بصورت افقی تا شود:

يک واحد قدرت کمکی (APU (auxiliary power unit)) برای مواقعی که موتور اصلی خاموش است در نظر گرفته شده است. تا بوسيله آن رادار و سيستم موشکی فعال بمانند و عمليات خود را ادامه دهند ، که اين به خودی خود ميزان دوره آمادگی را افزايش می دهد حالت آماده باش (RED ALERT MODE) کنترل کامپيوتری اين سيستم جهشی بزرگ برای تکنولوژی روس است.

عملکرد خودکار دستگاه بصورت يکپارچه از رديابی هدفها تا تشخيص خطرناک ترين هدف و نهايتاً شليک به سمت آنها- نيازی به اپراتور انسانی ندارد گرچه می توان برخی قسمت ها را در صورت تمايل بصورت دستی (Manual ) انجام داد. اين سيستم موشکی چه در حال سکون و چه در حال حرکت قادر به شليک موشک با پوشش 360 درجه محيط اطراف خود است البته شايان ذکر است که زمان واکنش برای حالت ثابت 3 تا 4 ثانيه است در حالی که در حالت تحرک به 10 ثانيه هم می رسد.

موشـک

موشک9M330 دارای 3.5 متر طول و 167 کیلوگرم وزن است که توانایی حمل کلاهکی به وزن 15 کیلوگرم را تا سرعت 2.8 ماخ را داراست.موشک می تواند با استفاده از رادار کنترل و هدایت فرمان Procimity fuzes مانورهایی را تا 30 جی انجام دهد و بع اهداف پروازی به سرعت 2 ماخ درگیر شود.این موشک از پیشرانه سوخت جامد برای پرتاب بهرگیری می کند.

پرتاب این موشک به صورت سرد انجام می پذیرد یعنی موشک به صورت عمودی از کپسول پرتاب خود به بيرون پرت ميشود تا ارتفاع 18-20 متر و قبل از روشن شدن موتورش توسط سيستم کنترل واکنشی که در نوک موشک جاسازی شده به سمت هدف می چرخد؛ اين هدف می بايست سرعتی کمتر از 2520 کيلومتر بر ساعت داشته باشد. موشک ها در دو سری 4 تايی جاسازی می شوند که می تواند محدوده ای تا 12 کیلومتر را پوشش دهد و حداقل ارتفا پوشش داده شده توشک این موشک 10 متر و حداکثر ارتفا 6000 متر از سطح زمین است.

درصد برخورد موشک با اهداف به شرح زیر است:

%92- %95 علیه هواپیما ـ %80- %96 علیه هلیکوپتر ـ %60- %90 در برابر موشک های کروز (با برد موثر حدود 5 کیلومتر) ـ %70- %90 در برابر مهمات دقیق(LGBs)،بمب های هدایت شونده و%90 در برابر UAVs

مشخصات موشک 9M330

وزن موشک : 165 کيلوگرم

طول موشک : 3.5 متر

نوع سر جنگی: Frag-HE

وزن سر جنگی استاندارد : 15 کيلوگرم

حداکثر سرعت : 3060 کيلومتر بر ساعت

حداکثر ارتفاع درگيری : 6000 متر

حداقل ارتفاع درگيری : 10 متر

هدایت : سيستم هدايت توسط فرمان راديويی و انفجار توسط فيوز مجاورتی انجام می پذيرد.

خودروهای تشکيل دهنده اين سيستم :

1- 9A331M TELAR با هشت محفظه موشک برای Tor-M1

2- 9T244 خودروی پر کردن مجدد با هشت موشک

3- 9T245 خودروی ناقل با 28 موشک

4- 9S737 خودروی پست فرماندهی (Rangir)

5- 9V887 خودروی تعمير نگهداری

Tor-M1 در ایران

قرارداد مربوط به فروش مجموعه «تورام یک» میان دو کشور ایران و روسیه در نوامبر سال 2005 به امضا رسید. پس از آن ایران ? مجموعه تور ام-1 را دریافت کرد.

این مجموعه مدرن شامل کمپلکس نسل پنجم می‌باشد که با دقت بالایی توانایی منهدم ساختن هرگونه هواپیما، هلی کوپتر، موشک‌های بالدار و همچنین هواپیماهای بدون سرنشین را دارد.

تحویل مجموعه موشکی تور-ام یک با واکنش شدی آمریکا و اسرائیل و اعتراض به روسیه همراه بود.

به گفته سرتيپ‌ سلامي‌ ‌ فرمانده‌ نيروي‌ هوايي‌ سپاه‌ « سيستم‌ تور ام‌ يک‌ قادر است‌ با هدف‌ هاي‌ با سطح‌ مقطع راداري‌ بسيار پائين‌ يعني‌ ‌‌‌هواپيماهاي‌ سريع السير با قابليت‌ مانور بالا و موشکهاي‌ کروز که‌ عمدتا داراي‌ سطح‌ مقطع بسيار پايين‌ هستند درگير شود و با دقت‌ آنها را مورد اصابت‌ قرار دهد‌. اين‌ مجموعه‌ مجموعه‌ اي‌ واکنش‌ سريع است‌ و درمدت‌ دو دقيقه‌ حاضر به‌ راه‌ و در مدت‌ دو دقيقه‌ نيز آماده‌ جنگ‌ مي‌ شود و فاصله‌متوالي‌ بين‌ شليکها کسري‌ از ثانيه‌ است.‌‌ اين‌ سيستم‌ به‌ دليل‌ استفاده‌ از سامانه‌ هاي‌ رهگيري‌ غير فعال‌مانند سيستم‌ هاي‌ الکترواپتيک‌ و سامانه‌ هاي‌ رهگيري‌ ‌‌ که‌ حرارت‌ يابهاي‌مادون‌ قرمز هستند قادر است‌ بدون‌ اينکه‌ تحت‌ تاثير جنگ‌ الکترونيک‌ هواپيماهاي‌ دشمن‌ قرار گيرد آنها را رهگيري‌ کند.

وقتي‌ اين‌ سيستم‌ يک‌ هدف‌ مورد نظر را رهگيري‌ مي‌ کند روي‌ آن‌ قفل‌ مي‌ کند و هدف‌ را به‌ سيستم‌ پرتاب‌ واگذار مي‌ کند و شليک‌ صورت‌مي‌ گيرد که‌ اين‌ شليک‌ بر اساس‌ ‌‌ ناوبري‌ تناسبي‌ به‌ صورت‌ بسيار دقيق‌به‌ هدف‌ اصابت‌ مي‌ کند‌.»

تا کنون سیستم پدافند هوایی تور- ام یک در چندین مانور و رزمایش نظامی در ایران مورد ازمایش قرار گرفته و عملکرد بسیار خوبی را به نمایش گذاشته است،از جمله در رزمایش مدافعان آسمان ولايت 2 در این رزمایش به گفته سردار حاجي‌زاده افزود: «متخصصان كشورمان سامانه‌هاي TOR-M1 را بهينه‌سازي كرده‌اند و برد آن در ارتفاع از 6 به 10 كيلومتر افزايش يافته است».

این موشک در رزمایش های تخصصی صاعقه و رعد نیز مورد بهره برداری قرار گرفته است.